[Thiền sư] Thuyền Tử Đức Thành

Giới thiệu

Thiền sư Thuyền Tử Đức Thành là Thiền sư Trung Quốc, sư đạt yếu chỉ nơi Thiền sư Dược Sơn Duy Nghiễm.

Sư chỉ có một người đệ tử ngộ đạo là Thiền sư Giáp Sơn Thiện Hội.

Đời sau còn nhớ đến sư qua phong cách thị tịch kỳ lạ.

Sư là người nhanh nhẹn và có tấm lòng độ lượng, làm bạn tham học cùng với hai thiền sư là Đạo Ngô Viên Trí và Vân Nham Đàm Thịnh.

Sau này sư đạt được yếu chỉ nơi Thiền sư Dược Sơn Duy Nhiễm, sư cùng 2 vị tiễn biệt mỗi người đến một phương, sư dặn họ: Các ông nên y cứ mỗi người một phương, kiến lập tông chỉ của Dược Sơn. Tôi bản tính mộc mạc, chỉ thích sơn thủy, vui tình tự khiển, chẳng có được gì.

Sau này biết chỗ của tôi ở, nếu gặp tọa chủ nào lanh lợi, chỉ một người lại, hoặc có thể dùi mài, trao cho y sở đắc một đời, để báo ơn cho tiên sư.

Sau đó, sư đến tại bến Hoa Đình, Ngô Giang, thả một chiếc thuyền nhỏ để đưa người qua sông, người đương thời gọi là Hòa thượng Thuyền Tử (Hòa thượng Chèo Thuyền)

Ngữ lục

Thiện Hội nhân được Thiền sư Đạo Ngô mách đến yết kiến Sư.

Vừa thấy đến sư liền hỏi: “Đại đức trụ trì nơi nào?”

Thiện Hội đáp: “Chùa (tự) thì không trụ. Mà trụ thì không giống (tự)“.

Thiện Hội chơi chữ vì chữ Tự (寿) đầu là chùa，còn chữ Tự (似) sau là tương tự, tức giống

Sư hỏi: “Chẳng giống, giống cái gì?”

Thiện Hội đáp: “Chẳng có pháp trước mắt.”

Sư hỏi: “Ở đâu học được nó?”

Thiện Hội trả lời: “Chẳng phải chỗ tai mắt đến.”

Sư cười bảo: “Một câu dù lĩnh hội, muôn kiếp cọc cột lừa. Thả ngàn thước tơ ý đầm sâu, lìa lưỡi câu ba tấc, nói mau! Nói mau!”

Nguyên văn ‘Hệ lư quyết’, nghĩa đen là cây cột lừa bên đường. Thiền tông dùng từ này dụ cho sự cột trói khi người học chấp trước vào một kiến giải, dù kiến giải đó có thâm sâu cách mấy đi nữa. Bỏ nhợ câu ngàn thước, ý tại đầm sâu (bắt con cá vảy vàng).

Thiện Hội vừa mở miệng bị sư đánh một chèo té xuống nước.

Vừa mới leo lên thuyền sư lại thúc: “Nói mau! Nói mau!”

Thiện Hội vừa mở miệng lại bị sư đánh. Thiện Hội hoát nhiên đại ngộ.

Sư nói: Đầu cần dây nhợ tùy ông nắm, chẳng đụng chạm sóng trong, ý chỉ vốn khác.

Sơn liền hỏi: Quăng nhợ ném câu, ý chỉ sư thế nào?

Sư nói: Nhợ nổi phêu nước trong có thể biện biệt ý có không.

Sơn nói: Lời lẽ mang huyền ý mà không có thông lộ, đầu lưỡi đang nói mà không có nói.

Sư nói: Câu hết tận sóng sông, mới gặp cá vảy vàng.

Sơn bèn bịt tai. Sư nói: Như thế! Như thế!

Sư căn dặn Thiện Hội:

Ngươi ra đi phải tìm chỗ ẩn thân mất dấu vết, chỗ mất dấu vết chớ ẩn thân. Ta 30 năm ở Dược Sơn chỉ sáng tỏ việc này. Nay ngươi đã được nó, sau chớ ở chỗ xóm làng thành thị, nên vào trong núi sâu bên cạnh đồng để tìm lấy trọn một cái, nửa cái còn lại không thể đoạn đứt.

Sau khi được ấn khả, Giáp Sơn từ giã ra đi mà cứ quay đầu lại nhìn mãi, sư bèn gọi: Xà-lê!

Giáp Sơn bèn quay đầu lại, sư cất mái chèo nói: Ông cho là còn có việc khác à?

Nói xong, sư lật úp thuyền xuống nước mà thị tịch.