Bích Nham Lục (51 - 60)
- 05 Nov, 2024
undefined (51 - 60)
TẮC THỨ 51: “CÁI GÌ ĐÂY?” CỦA TUYẾT PHONG
CÔNG ÁN (CỬ / TẮC)
Lúc Tuyết Phong ở trong am, có 2 ông tăng đến đảnh lễ. Tuyết Phong thấy họ đến lấy tay đẩy cửa rồi ló người ra hỏi: “Cái gì đây?”. Ông tăng cũng nói, “Cái gì đây?”. Tuyết Phong cúi đầu đi vào am.
Sau đó ông tăng đến nơi của Nham Đầu. Nham Đầu hỏi, “Từ đâu đến vậy?”. Ông tăng nói, “Từ Lĩnh Nam đến”
Nham Đầu hỏi, “Đã từng đến gặp Tuyết Phong chưa?”. Ông tăng nói, “Rồi”
Nham Đầu hỏi, “Thầy ta có lời dạy gì?". Ông tăng kể lại câu chuyện trên.
Nham Đầu nói, “Thầy ta nói gì?”. Ông tăng nói, “Thầy ta chẳng nói gì cả mà chỉ cúi đầu đi vào am”
Nham Đầu nói, “Ôi , đáng tiếc lúc đầu ta lại không nói câu cuối cho thầy ta. Nếu như ta nói, người trong thiên hạ làm gì được lão Tuyết đây?
Đến cuối hạ ông tăng kia lại đế cập đến câu chuyện nọ để xin chỉ thị. Nham Đầu nói, “Tại sao không hỏi từ trước?”. Ông tăng nói, “Không dám xem nhẹ”
Nham Đầu nói, “Mặc dù Tuyết Phong cùng sinh trong một dòng với ta, song không cùng chết trong một dòng với ta. Nếu như ông muốn biết câu cuối cùng thì là cái này đây”
VIỆT TỤNG
Câu cuối cùng
Nói cho ông
Thời tiết của sáng tối song song
Cùng sinh một dòng cùng biết nhau
Không chết cùng dòng khác hẳn nhau
Khác hẳn nhau
Đầu vàng mắt xanh phải phân biệt
Nam bắc đông tây quay về đi
Đêm sau cùng ngắm tuyết ngàn đỉnh
⚡️
TẮC THỨ 52: CẦU ĐÁ CỦA TRIỆU CHÂU
CÔNG ÁN (CỬ / TẮC)
Có ông tăng hỏi Triệu Châu, “Lâu nay nghe tiếng cầu đá của Triệu Châu, đến nơi lại chỉ thấy chiếc cầu khỉ”
Triệu Châu nói, “Ông chỉ thấy cầu khỉ, không thấy cầu đá”
Ông tăng hỏi, “Thế nào là cầu đá?”
Triệu Châu nói, “Để lừa qua để ngựa qua”
VIỆT TỤNG
Không lập xa vời đạo mới cao
Xuống biển còn phải câu rùa lớn
Nực cười lão Quán Khê cùng thời
Biết nói”phóng tên” nhọc công thôi
⚡️
TẮC THỨ 53: VỊT TRỜI CỦA MÃ ĐẠI SƯ
CÔNG ÁN (CỬ / TẮC)
Một lần kia Mã Đại Sư tản bộ với Bách Trượng, thấy có bầy vịt trời bay qua. Mã Đại Sư hỏi, “Cái gì vậy?”
Bách Trượng nói, “Vịt trời”.
Mã Đại Sư nói, “Bay đi đâu vậy?”
Bách Trượng nói, “Bay đi mất rồi”
Mã Đại Sư bèn bẹo mũi Bách Trượng. Bách Trượng đau quá kêu lên.
Mã Đại Sư nói, “Đã từng bay đi đâu?”
VIỆT TỤNG
Bầy vịt trời
Biết về đâu
Mã Tổ thấy chúng nói với nhau
Nói về mây núi cùng trăng biển
Như xưa không hiểu bảo bay đi
Muốn bay đi
Lại giữ lại
Nói, nói!
⚡️
TẮC THỨ 54: “MỚI Ở ĐÂU TỚI” CỦA VÂN MÔN
CÔNG ÁN (CỬ / TẮC)
Vân Môn hỏi Tăng: Vừa rời chỗ nào? Tăng thưa: Tây Thiền.
Vân Môn hỏi: Gần đây Tây Thiền có ngôn cú gì? Tăng liền xòe ngửa hai bàn tay.
Vân Môn đánh một tát. Tăng thưa: Thoại đầu của con còn. Vân Môn lại xòe ngửa hai bàn tay.
Tăng không nói được. Vân Môn liền đánh.
VIỆT TỤNG
Đầu cọp đuôi cọp nắm một lượt
Oai phong lẫm liệt khắp mọi nơi
Lại hỏi không biết quá nguy sao
Tuyết Đậu nói, “Bỏ qua một lần”
⚡️
TẮC THỨ 55: ĐẠO NGÔ VÀ TIỆM NGUYÊN ĐI ĐIẾU TANG
Ẩn mật toàn chân, lập tức thủ chứng. Lững thững chuyển vật, trực tiếp đảm đương.
Còn việc như đá lửa điện chớp, cắt đứt lầm lạc, nắm đầu cọp đuôi cọp, đứng lừng lững như vách đá vạn trượng, những thứ ấy tạm gác qua một bên.
Một con đường còn có chỗ vì người khác không? Thử nêu lên xem.
CÔNG ÁN (CỬ / TẮC)
Đạo Ngô và Tiệm Nguyên đến một nhà kia để điếu tang.
Tiệm Nguyên vỗ vào quan tài hỏi, “Sống sao chết sao?”
Đạo Ngô nói, “Không bảo là sống mà cũng chẳng bảo là chết”
Tiệm Nguyên nói, “Tại sao lại không?”
Đạo Ngô nói, “Không nói là không nói.” Lúc trở về đến nữa đường,
Tiệm Nguyên nói, “Hòa thượng mau nói cho tôi, nếu không tôi đánh hòa thượng đó”
Đạo Ngô nói, “Đánh thì cứ việc đánh, nhưng mà nói vẫn không nói”. Tiệm Nguyên bèn đánh.
VIỆT TỤNG
Thỏ ngựa có sừng
Bò dê không sừng
Đứt lông đứt đuôi
Giống núi giống đỉnh
Hoàng kim linh cốt hiện vẫn còn
Ba đào tận trời biết để đâu?
Không cho để
Chiếc dép về Tây cũng mất rồi
BÌNH
Tuyết Đậu rất khéo biết cách bỏ cước chú.Thầy ta là con cháu trong dòng của Vân Môn, có đủ cả búa kềm trong một câu đủ cả ba câu.
Đối với những gì nói không được thầy ta nói rõ cả ra, những gì khai mở không được, thầy ta mở toang ra.
Tụng ngay chỗ khẩn yếu ra rằng, “Thỏ ngựa có sừng, bò dê không sừng”.
Thử nói xem tại sao thỏ ngựa có sừng, tại sao bò dê lại không có sừng?
Chỉ khi nào hiểu thấu được câu chuyện trên các ông mới thấy được chỗ vì người của Tuyết Đậu.
Có người hiểu lầm nói rằng, “Không nói tức là nói, không câu là có câu.
Thỏ ngựa không có sừng lại bảo là có sừng, bò dê có sừng lại bảo là không có sừng.” Song chẳng có gì là nhằm nhò cả.
Đâu có biết rằng cổ nhân thiên biến vạn hóa, hiện thần thông như vậy, chẳng qua chỉ để đã phá cái hồn tinh hang quỉ của các ông mà thôi.
Nếu như các ông hiểu được như thế, chẳng cần phải dùng đến chữ “Hiểu” nữa.” Thỏ ngựa có sừng, bò dê không sừng. Đứt lông đứt đuôi, giống núi giống đỉnh”.
4 câu này giống như thể một viên ngọc ma-ni. Tuyết Đậu đề ra ngay trước mặt cho các ông.
Đoạn cuối cùng của bài tụng là dựa vào sự kiện mà kết thúc công án. “Hoàng kim linh cốt hiện vẫn còn, ba đào tận trời biết để đâu?”
Câu này là để tụng lời của Thạch sương và Thái Nguyên Phù. Tại sao lại không có chỗ để? “Chiếc dép về Tây cũng mất rồi.” Con rùa thần lê lết cái đuôi.
Đây chính là chỗ Tuyết Đậu xoay trở vì người khác. Cổ nhân nói, “Chỉ tham câu sống, chứ không tham câu chết”. Đã mất rồi thì tại sao mấy tay này lại cứ tranh cãi với nhau vậy kìa?
⚡️
TẮC THỨ 56: MỘT MŨI TÊN PHÁ BA ẢI CỦA KHÂM SƠN
CÔNG ÁN (CỬ / TẮC)
Lãng Thiền Khách hỏi Khâm Sơn, “Lúc một mũi tên phá ba ải thì như thế nào?”
Khâm Sơn nói, “đem vị chỉ huy trong ải ra đây xem!”
Lãng Thiền Khách nói, “Như vậy có nghĩa là biết lỗi lầm phải sửa đổi”
Khâm Sơn nói, “Vậy thì còn đợi đến bao giờ nữa?”
Lãng Thiền Khách nói, “Mũi tên bắn hay chẳng đúng đâu cả.” Rồi bỏ đi ra
Khâm Sơn nói, ”Thầy đến đây một chút coi”
Lãng Thiền Khách quay đầu lại, Khâm Sơn nắm lấy thầy ta nói, “Một mũi tên phá ba ải, tạm gác qua một bên
Ông thử bắn một mũi tên ra cho Khâm Sơn xem coi!”
Lãng Thiền Khách định cãi, Khâm Sơn đã đánh cho bảy gậy rồi nói, “Ta sẵn sàng nghe gã này nghi ngờ trong 30 năm nữa.”
VIỆT TỤNG
Đem vị giữ ải ra cho ông
Những kẻ bắn tên đừng sơ hốt
Lấy một mắt hề tai tất điếc
Buông một tai hề đôi mắt mù
Thương thay một tên phá ba ải
Rõ rõ ràng ràng lối tên đi
Há không nghe
Huyền Sa có lời hề
“Đại trượng phu tiên thiên làm tâm tổ”
⚡️
TẮC THỨ 57: CHÍ ĐẠO VÔ NAN CỦA TRIỆU CHÂU
CÔNG ÁN (CỬ / TẮC)
Có ông tăng hỏi Triệu Châu, “Đạo lớn không khó, chỉ đừng so đo"
Thế nào là đừng so đo?” Triệu Châu nói, “Thiên thượng thiên hạ duy ngã độc tôn”
Ông tăng nói, “Đó vẫn còn là so đo”
Triệu Châu nói, “Đồ nhà quê! So đo ở chỗ nào đâu?”
Ông tăng kia không nói gì được
VIỆT TỤNG
Sâu tựa như biển
Kiên cố như núi
Muỗi mòng bay lượn trong gió táp
Kiến càng đòi lay cột trụ sắt
So hề đo hề
Trống vải dưới hiên
⚡️
TẮC THỨ 58: TRIỆU CHÂU VÀ KHUÔN SÁO THỜI THƯỢNG
CÔNG ÁN (CỬ / TẮC)
Có ông tăng hỏi Triệu Châu, “Đạo lớn không khó, chỉ đừng so đo, phải chăng là khuôn sáo của thiên hạ bây giờ?”
Triệu Châu nói, “Có người từng hỏi ta như thế, suốt 5 năm nay ta vẫn chưa biết phải giải thích như thế nào?”
VIỆT TỤNG
Tượng vương rên rỉ
Sư tử gầm rống
Câu chuyện vô vị
Làm nghẹn miệng người
Nam bắc đông tây
Quạ bay thỏ chạy
⚡️
TẮC THỨ 59: TRIỆU CHÂU VÀ “ĐỪNG SO ĐO”
CÔNG ÁN (CỬ / TẮC)
Có ông tăng hỏi Triệu Châu, “Đạo lớn không khó, miễn đừng so đo. Vừa có ngôn ngữ là có so đo rồi, hòa thượng giúp người như thế nào?”
Triệu Châu nói, “Tại sao không dẫn hết cả câu ra?”
Ông tăng nói, “Đệ tử chỉ nhớ được đến đó thôi”
Triệu Châu nói, “Chỉ có ‘đạo lớn không khó, miễn đừng so đo’ mà thôi”
VIỆT TỤNG
Cây gậy nuốt trọn trời đất
Nói mãi hoa đào trên sóng
Kẻ cháy đuôi không nói nắm mây bắt sương
Kẻ hụt hơi sao phải thất kinh hồn vía?
Nêu lên rồi
Có nghe không?
Cân phải tiêu sái tự tại
Chớ nên bối rối phân vân
Bảy mươi hai gậy vẫn tha thứ
Một trăm năm mươi khó tha ông
Sư bỗng dơ gậy rồi hạ tòa
Đại chúng lập tức tẩu tán
⚡️
TẮC THỨ 60: CÂY GẬY CỦA VÂN MÔN
CÔNG ÁN (CỬ / TẮC)
Vân Môn đưa gậy ra dạy chúng rằng, “Cây gậy đã hóa thành rồng, nuốt trọn cả trời đất rồi. Sơn hà đại địa, còn đâu mà có nữa?”
VIỆT TỤNG
Cây gậy nuốt trọn trời đất
Nói mãi hoa đào trên sóng
Kẻ cháy đuôi không nói nắm mây bắt sương
Kẻ hụt hơi sao phải thất kinh hồn vía?
Nêu lên rồi
Có nghe không?
Cân phải tiêu sái tự tại
Chớ nên bối rối phân vân
Bảy mươi hai gậy vẫn tha thứ
Một trăm năm mươi khó tha ông
Sư bỗng dơ gậy rồi hạ tòa
Đại chúng lập tức tẩu tán
⚡️